Jeugd aan de macht
Door RENZE LOLKEMA
AMSTERDAM - Ajax speelt de topper tegen Feyenoord zondag met meer dan de helft spelers uit eigen kweek. Afgelopen zondag debuteerde Jan-Arie van der Heijden, een 19-jarig talent uit Schoonhoven. Het was de zoveelste pluim voor de beroemde jeugdopleiding van de Amsterdammers.
Alle spelers van eigen kweek in de huidige Ajax-selectie. FOTO PIM RAS
Morgenochtend zwerven er weer 45 scouts van Ajax uit over de amateurvelden in en rond Amsterdam. In een straal van 80 kilometer rondom de hoofdstad worden wedstrijden van E- en D-pupillen bezocht in de hoop daar talentjes te vinden die goed genoeg zijn voor Ajax. Zo gaat dat elke zaterdag.
De opstelling van Ajax 1 van afgelopen zondag tegen Roda JC betekende de zoveelste veer in de hoed van de jeugdopleiding. De 19-jarige Siem de Jong speelde centraal op het middenveld, een maand na zijn officiële debuut. De evenoude Gregory van der Wiel wordt als de opvolger gezien van de levende legende Jaap Stam en een halfuur voor tijd maakte de volgende tiener zijn debuut in de Amsterdamse hoofdmacht: Jan-Arie van der Heijden uit Schoonhoven. In totaal vermaakten afgelopen weekeinde zeven spelers uit eigen kweek de uitverkochte Arena.
Komende zondag tegen Feyenoord zal het niet anders zijn: Ajax is in Rotterdam wederom jeugdig van karakter. Zeven zelf opgeleide spelers lijkt trouwens veel, maar is het niet. Vorig seizoen stonden er in de Klassieker in de uitverkochte Kuip acht door Ajax grootgebrachte voetballers in de basis (Stekelenburg, Heitinga, Vermaelen, Emanuelson, Davids, Sneijder, De Mul en Babel).
,,Kun je zien wat perceptie en gevoel met mensen doen,’’ reageert Martin van Geel, technisch directeur van Ajax. ,,Als je maar lang genoeg roept dat het niet goed gaat met Ajax en dat er nauwelijks talenten doorbreken, dan gaat men dat voor waar aannemen. Maar dit proces is al veel langer aan de gang. Bij ons krijgt de jeugd een kans. Dat staat ook in ons beleidsplan: vijftig procent van de A-selectie moet uit de eigen opleiding komen.’’
De ware kunst van scouten is spelertjes opsporen die de hele jeugdopleiding van Ajax doorlopen en uiteindelijk debuteren in de hoofdmacht van Nederlands meest succesvolle voetbalclub. Een groter compliment kunnen die speurders niet krijgen. Jongens als Wesley Sneijder en Rafael van der Vaart, om een paar recente voorbeelden te noemen, werden al op zeer jonge leeftijd door het oog van de kenner getraceerd en uiteindelijk voor miljoenen verkocht, nadat ze zich in het eerste hadden bewezen. Scouts nog trotser, Ajax nog blijer.
Omdat vele gereputeerde voetbalclubs tegenwoordig een opleiding hebben van hoog niveau, staat Ajax niet meer alleen. ,,Dat is een probleem,’’ beaamt Van Geel. ,,Ajax heeft nog steeds de beste jeugdopleiding, maar de voorsprong op de rest is deels geslonken.’’
Om de voorsprong te behouden introduceerde Ajax vorig jaar het zogenoemde Multi Skills Programma. De jeugdspelers krijgen naast voetbaltraining ook lessen in bijvoorbeeld gymnastiek, judo en atletiek. ,,Door een judotraining leer je vallen,’’ motiveert Van Geel, ,,en die valtechniek moet er voor zorgen dat je minder snel geblesseerd raakt. Dit programma draagt bij tot een bredere ontwikkeling, de hedendaagse voetballer is een halve atleet geworden.
Het is anders dan in mijn tijd, toen ik in de top van Nederland speelde (Van Geel heeft als voetballer onder meer een verleden bij Ajax en Feyenoord, rl). Er wordt veel meer van spelers gevraagd dan tien, twintig jaar geleden. Het aantal wedstrijden is uitgebreid, er is veel meer aandacht. Fysiek en mentaal lijkt het voetbal van nu niet meer op het voetbal van toen.’’
Met Adrie Koster heeft Ajax momenteel een trainer die de jeugdopleiding goed kent. Hij was immers binnengehaald als oefenmeester voor de Ajax-beloften. Koster: ,,Zodoende kende ik Van der Heijden goed. Ik zal niet schromen die jongens in te zetten als ik denk dat ik ze nodig heb. Ze zijn er klaar voor.’’ Van Geel: ,,Mij is opgevallen dat door onszelf opgeleide spelers beter met de druk omgaan dan aankopen. Ik ga geen voorbeelden noemen, maar geloof me, ik kan dat merken. Daarom doen Ajacieden het overal goed. Door de perfecte opleiding, kun je een eind komen. Feit is dat tien van de achttien spelers bij het Nederlands elftal door Ajax zijn opgeleid.
,,Het grootste voorbeeld wat mij betreft is Ibrahimovic. Toen ik technisch directeur bij AZ was, wilden wij hem graag hebben. Hij was op een gegeven moment derde spits bij Ajax en zat op de tribune. Derde spits, kun je je dat voorstellen bij Ibrahimovic? Nu is hij een van de beste, misschien wel de beste, van de wereld. Ik bedoel maar: als je bij Ajax slaagt, slaag je overal.’’
