Dit is ook meerdere malen hier aangegeven: De scouts kunnen hun werk goed uitvoeren. Als er alleen niks mee wordt gedaan door Jol / Blind, heeft het geen zin.

Dat is dus klinkklare BS. Je gelooft toch zeker zelf niet dat die vier scouts die Ajax momenteel heeft ook daadwerkelijk in staat zijn om de markt daadwerkelijk in kaart te brengen?

Het feit dat wij zoveel tweederangs spelers in de afgelopen zes jaar hebben aangetrokken bevestigt de penibele staat van het scoutingsapparaat of denk jij dat je bij Kennedy terecht komt als je tevens een short-list met veel belovende talenten op je bureau hebt te liggen?

Atletisch dankzij gym, judo en atletiek

Voetbal ontwikkelt zich de laatste jaren voordurend op fysiek gebied. Om op die ontwikkeling in te spelen werkt de Ajax Jeugdopleiding met het Athletic Skills Program. Dat programma helpt de jeugdspelers atletischer en veelzijdiger op te leiden. Coördinator René Wormhoudt legt uit wat de gedachte achter dit speciale opleidingsprogramma is.
Wat heeft een handstand of het maken van een salto te maken met de opleiding tot voetballer? Het zijn vragen die Wormhoudt geregeld hoort. ,,Er zit een hele filosofie achter. Tegenwoordig moeten voetballers steeds meer atletische vaardigheden tonen. Dat heeft onder meer te maken met de grote hoeveelheid wedstrijden die ze moeten spelen, maar bijvoorbeeld ook met het terugdringen van blessures. Hoe minder atletisch een voetballer is gevormd, des te gevoeliger is hij voor blessures. Dat kun je dus helpen voorkomen door een speler zo atletisch mogelijk te maken.”

Ajax is inmiddels vijf jaar bezig met het zogenaamde Athletics Skills Program, een programma dat is bedoeld om de jeugd atletischer en veelzijdiger te ontwikkelen. Het ASP-programma bestaat uit verschillende onderdelen. De trainingsweek van een jeugdspeler van Ajax bestaat in de onderbouw (F- t/m D-pupillen) voor een derde deel uit gymnastiekvormen, judovormen, loopscholing en krachttraining. ,,Voetbal wordt steeds krachtiger, intenser en feller. Een speler moet dat steeds langer kunnen volhouden”, zegt Wormhoudt. ,,Het draait om explosiviteit en power. Dat ontwikkelen we door een zo veelzijdig mogelijk trainingsprogramma aan te bieden.”

Onder supervisie van de medische staf beschikt de jeugdopleiding van Ajax over een team aan specialisten die ieder op hun vakgebied een onderdeel van het ASP voor hun rekening nemen. Daarbij wordt bijvoorbeeld tijd ingeruimd voor looptraining. ,,Voetbal bestaat op een paar procent na uit bewegen zonder bal. En zelfs als je aan de bal bent beweeg je nog. Als je dus geen efficiënte manier van lopen hebt, verlies je onnodig veel energie. In de laatste fase van wedstrijden kan dat beslissend zijn. Kortom; een verhoogde fitheid zorgt ervoor dat je langer geconcentreerd en goed gecoördineerd kan blijven bewegen.”

De veelzijdigheid van het ASP zit hem niet alleen in de verscheidenheid aan sporten, maar ook in de manier hoe ze elkaar versterken. ,,Alles is complementair aan elkaar. Het springen bij atletiek heeft bijvoorbeeld een heel andere rol dan springen bij gymvarianten als een salto of een schotse sprong. De sporten overlappen elkaar deels, maar pakken sommige onderdelen toch net anders aan. Dat zorgt uiteindelijk voor die veelzijdigheid.”

Het ASP zorgt ervoor dat een jeugdspeler van Ajax al vanaf de F-pupillen zo breed en gevarieerd mogelijk wordt opgeleid. Later in de opleiding, als de spelers verder in de groei zijn, wordt het programma steeds specifieker. Er wordt dan steeds meer toegewerkt naar de ontwikkeling van een specialist. De eigenschappen die een speler bijzonder maken, worden vanaf dat moment steeds meer uitvergroot. Is een speler snel? Dan maken we hem nóg sneller. Heeft een speler een goede voorzet? Dan gaan we die voorzet nog beter maken.”

Wormhoudt verwacht dat de ingezette koers met het ASP over vijf jaar duidelijk zijn weerslag zal hebben op de selectie van Ajax 1. ,,Tegen die tijd draaien we het programma tien jaar. Er zullen dan een aantal spelers zijn die het ASP vanaf de F-pupillen helemaal hebben doorlopen. Die zijn dan optimaal atletisch gevormd. Deze manier van veelzijdig opleiden gaat zich op termijn uitbetalen. Zowel bij initiatiefnemer Ajax, als voetbalbreed. Daar ben ik van overtuigd.”

‘Ajax blijft voorop lopen’


Ajax en adidas hebben maandagmiddag een officiële start gemaakt met het begin van een bijzonder project. Op sportcomplex de Toekomst werd de eerste paal geslagen van het adidas miCoach Performance centre. Binnen elke maanden zullen op het sportcomplex van Ajax een onderzoekscentrum en futuristische opblaashal verrijzen. Half april staat de opening gepland.

De komst van het adidas miCoach performance centre zorgt ervoor dat Ajax voorop blijft lopen. Geen enkele andere club in Nederland beschikt over een compleet kunstgrasveld dat door een opblaashal wordt overkoepeld. ,,Daarin is Ajax trendsettend. In het tennis zie je wel veel opblaashallen, maar op voetbalgebied zijn er alleen in Engeland en Rusland enkele voorbeelden van een dergelijke voetbalhal”, sprak algemeen directeur Bert Verwelius van het gelijknamige bouwbedrijf.

,,Als de hal straks eenmaal staat, zal er per uur zo’n 36.000 kubieke meter lucht door ventilatoren worden geblazen. Daarmee wordt de hal overeind gehouden. Ook in het aansluitende onderzoekscentrum, in samenwerking met de VU, zal een zelfde luchtdruk als in de hal worden gerealiseerd. Dat is nodig omdat de hal anders in elkaar zou zakken door het verschil in luchtdruk tussen binnen en buiten. Het mooie is dat je via schuifdeuren vanuit het onderzoekscentrum nu direct op het overdekte kunstgrasveld uitkomt.”


Burgemeester Blankers-Kasberg (gemeente Ouder Amstel) en Rik van den Boog sloegen symbolisch de eerste paal.

Om klokslag 14:30 uur sloegen burgemeester Blankers-Kasberg (gemeente Ouder Amstel) en Rik van den Boog samen symbolisch de eerste paal. Van den Boog is verheugd dat het ambitieuze project nu officieel van start is gegaan. ,,Het is mooi dat we samen met adidas, die het centrum financiert, zo’n vernieuwend onderzoekscentrum en opblaashal kunnen neerzetten. Uiteraard speelt ook hoofdsponsor AEGON daar op de achtergrond een rol in. Met elkaar kunnen we de jeugdopleiding naar een hoger niveau tillen.”

In soortgelijke bewoordingen liet ook adidas zich uit. Paul Boerboom (general manager adidas Group Benelux:) ,,Alles op het gebied van innovatie en trainingsmethodes komt hier samen. Met behulp van adidas miCoach kunnen we alles meten van de jeugdspelers van Ajax. We kunnen precies zien hoe ze bewegen en trainen en wat daar de resultaten van zijn. Het fundament van de Ajax-jeugdopleiding wordt dankzij de komst van dit performance centre alleen maar steviger.”

Van den Boog benadrukte dat de komst van het speciale onderzoekscentrum een middel en geen doel op zichzelf is. ,,Door al deze systemen en technologie wordt je uiteraard niet automatisch kampioen. Maar het sluit wel veel dingen uit. Bovendien straalt het ook af op jonge talenten van buitenaf die we naar onze club willen halen. Zij zullen dankzij de komst van het centrum ook zien wat voor extra’s hier allemaal mogelijk is. Daarnaast maken we ten opzichte van andere jeugdopleidingen ook weer een stap. We blijven voorop lopen.”


Hoofdtrainer Frank de Boer was ook getuige van de start van het speciale project.

Proosten op een ambitieus en bijzonder project.

Geen idee over wie je het hebt.

Lijkt me wel, anders begin je er überhaupt niet aan. Soort van tweede Milanello in combinatie met een opblaashal. Het geeft, zoals Vd Boog terecht opmerkt, een impuls aan de aantrekkingskracht van Ajax.

Ajax investeert in 'röntgenfoto van de sporter'

Voor de prijs van een aardige linksback, vier miljoen euro, heeft Ajax in de periferie van de Amsterdam Arena het modernste voetbalontwikkelingscentrum van Europa neergezet. Het terrein van De Toekomst wordt overheerst door een reusachtige witte opblaashal met drie sponsorstrepen erop.

'Inderdaad, zo hebben wij gedacht', gaf commercieel directeur Henri van der Aat toe, bij de opening van het Adidas MiCoach Performance Centre. 'Voor de prijs van zo'n back konden we iets beters doen, meenden we. We hebben gezegd: laten we één keer in iets gedurfds investeren.'

Barry Drust, de wetenschappelijke medewerker van Liverpool FC en de John Moores University, kwam in Amsterdam kijken en was onder de indruk. Hij vertelde het vrijdag zonder mankeren aan Van der Aat, de demissionaire voorzitter Uri Coronel, en een gehoor van gelouterde professionals. Drust: 'Om eerlijk te zijn, dit heeft geen enkele club in Engeland.'

Van der Aat citeerde uit het beleidsplan 2009-2014, waarin de jeugdopleiding van Ajax naar internationaal hoogstaand niveau opgestuwd dient te worden. Waar grote clubs in het buitenland zich bij zaken als gps-tracking, fysiologische meting, database en videoanalyse volledig richten op het eerste elftal, daar doet Ajax de volledige jeugdopleiding erbij.

Ajax moet 'out of the box' durven denken, zo schreven de beleidsmakers. Van der Aat: 'We vonden dat we niet moeten vasthouden aan alles wat we al hebben, aan het oude stramien. En we willen niet te veel 'ja maar' horen. Met geld gaan we het als Ajax niet redden. Er zijn veel rijkere clubs. We moeten creatief zijn, innovatief. We moeten een ware topsportinstelling worden. Laten we streven naar de minste blessures van Europa, naar samenwerking met de wetenschap.'

Het is het 'meten = weten' dat ook bij Ajax opgeld gaat doen. Alle objectieve gegevens moeten in kaart gebracht worden. Trainers moeten gaan werken met de informatie die de medische en sportwetenschappelijke staf van clubdokter Edwin Goedhart gaat leveren.

Dat noopt tot een omslag in het denken en doen van Nederlands bekendste voetbalclub. Maar volgens de Brit Simon Drabble, de wetenschappelijke begeleider van sponsor Adidas, is Ajax al een heel eind op weg. Daarom heeft zijn bedrijf gekozen voor de ontwikkeling van de enorme testbatterij op trainingscomplex De Toekomst.

Ajax geldt als vooruitstrevend in Europa. Die progressiviteit lijkt haaks te staan op de nieuwe richting die door Johan Cruijff en de zijnen wordt gepropageerd: terug naar de basis, terug naar het gevoel en de intuïtie. Het oog van de meester moet weer beslissen, niet de laptops van de vele begeleiders.

Van der Aat, woordvoerder bij afwezigheid van directeur Rik van den Boog, pareerde: 'Wetenschap is ondersteunend, niet leidend bij Ajax. Zeventig procent van de dingen die we doen, is onderbouwd met kennis. Dertig procent gebeurt op intuïtie.'

Cruijff was niet aanwezig bij de opening van het centrum. Van der Aat noemde de afwezige even in zijn toespraak. Hij repte van woelige tijden waarin de club verkeert. De oud-zeilcoach kent zijn eigen toekomst niet. 'We hebben hier de voorbije tijd cynische humor gekregen. Als we het moeilijk hebben, dan zeggen we tegen elkaar: misschien moeten we het aan Johan vragen.'

Voor de ontwikkeling van het kenniscentrum is aan Johan Cruijff niets gevraagd. De plannen dateren van 2009 en de bouw heeft in recordtijd plaatsgevonden. Er is samengewerkt met partijen die zich al hebben bewezen in de wereld van de toegepaste sportwetenschap. Namens Biometrics uit Almere kwam directeur Henk van den Heuvel demonstreren wat biometrie voor de voetballerij kan betekenen. Hij heeft een eigen laboratorium in de opblaashal van De Toekomst. Toke Hilgeholt is de 'embedded scientist' van de Vrije Universiteit. De bewegingswetenschapper ondersteunt alle testprogramma's van Ajax. De bedoeling is een totaalbeeld van de jonge voetballer te krijgen. Van den Heuvel noemde het 'de röntgenfoto van de sporter'.

Toen hij werd geconfronteerd met de politieke koerswijziging van Ajax en de mogelijke sluiting van het juist geopende centrum, deed hij laconiek. 'Willen ze het om politieke redenen niet gebruiken, dan doen we de deur op slot en komen we één keer per jaar langs, om de boel af te stoffen.'

Bij Ajax maakt het ontwikkelingsmodel deel uit van een wereldwijde campagne om de eigen kennis te verkopen. China is geïnteresseerd in de data van het nieuwe centrum. En cameramannen legden vrijdag alles vast voor een documentaire die op de Arabische zender Al Jazeera wordt uitgezonden.

Om jonge talenten beter te laten voetballen heeft de club voor vier miljoen euro een voetbalontwikkelingscentrum gekocht.

Al 30 jaar geniaal talent, met of zonder Johan Cruijff

Bij Ajax is de discussie over de kwaliteit van de jeugdopleiding actueler dan ooit. Maar is het niveau werkelijk zoveel slechter dan in vorige decennia? ,,Hoe het voetbal ook verandert, er blijven zich toppers en subtoppers aandienen die bij Ajax zijn opgeleid. Als dat al dertig jaar lang lukt, dan deugt je opleiding, meent bondscoach Bert van Marwijk. Ronald de Boer stelt: ,,Ik zie bij Ajax niet meer dat iemand 1-tegen-1 zijn man uitspeelt.

Ik ben alleen geïnteresseerd in techniek die functioneel is. Als het een combinatie is van voeten en hoofd. Bert van Marwijk

In de laatste WK-finale kwamen zeven bij Ajax opgeleide voetballers in actie. Van centrumverdediger Heitinga, via spelmaker Sneijder tot aan vleugelaanvaller Elia. Ze maakten het Nederlands elftal bijna wereldkampioen. Maar geen van allen zullen ze de club waar ze als jongetjes begonnen ooit in de buurt van een Europa Cup brengen.

Dat was vroeger anders. De Ajacieden uit de gouden Oranje-selectie van 1988 wonnen met de club een jaar eerder de Europa Cup II-finale in Athene. De lichting Ajax-internationals daarna, met Seedorf, Davids en Kluivert, hielp Ajax zelfs aan meerdere internationale hoofdprijzen voordat ze midden jaren negentig haar vleugels uitsloeg naar het buitenland.

In zijn rapport Op weg naar een georganiseerde chaos, op weg naar succes concludeert Johan Cruijff dat Ajax al jaren geen serieuze cupkandidaat meer is in Europa. De sleutel om dat te veranderen ligt volgens hem bij de jeugdopleiding, die in de basis beter moet .

Is dat een faire conclusie?

Wat is een objectieve graadmeter om de opleiding van Ajax te toetsen? AD Sportwereld komt in een zoektocht bij de spelers zelf uit. We stelden onszelf de vraag: Wie zijn over de laatste dertig jaar de beste zelfopgeleide Ajax-spelers? Daarbij is per decennium gekozen voor de beste tien, vanuit de gedachte dat je ieder in zijn eigen tijd moet beoordelen. En vanuit de gedachte van Cruijff zelf dat het niet om kwantiteit gaat, maar om kwaliteit.

De eerste conclusie: elk decennium kent zijn toppers, subtoppers en alles wat daaronder zit. Van de 80 ers groeiden Marco van Basten en Frank Rijkaard uit tot wereldsterren. Tot bepalende spelers voor het winnen van een finale of glorie op een groot toernooi. Momenteel is Wesley Sneijder zo n topper van de buitencategorie - en wellicht kan Christian Eriksen dat worden.

Daarachter komen de internationale subtoppers. Voor de jaren tachtig kun je dat stempel op iemand als Gerald Vanenburg plakken, in het heden op Rafael van der Vaart. Zij worden in de lijst weer gevolgd door Ajacieden die uiteindelijk alleen toppers bleken in eigen land en door spelers die goed meedraai(d)en in de eredivisie.

,,Die lijstjes, daarmee geef je zelf het antwoord al: het lukt kennelijk al dertig jaar lang om talent te laten doorkomen dat bij Ajax is opgeleid, stelt bondscoach Bert van Marwijk. ,,Hoe het voetbal ook veranderd is en nog steeds verandert, er blijven zich internationale toppers en subtoppers aandienen. Jongens met de bagage om te voldoen aan de eisen van dát moment. Dan deugt je opleiding dus.

Die conclusie trekt ook Foppe de Haan, voormalig jeugdbondscoach en nu trainer bij Ajax Cape Town. Bij zijn toen zo succesvolle Jong Oranje maakte de Fries relatief weinig gebruik van Ajacieden. ,,Maar dat had een andere reden. Het is al een tijdje niet meer vanzelfsprekend dat een toptalent automatisch naar Ajax gaat, stelt De Haan.

,,Volgens mij komt dat niet omdat ze het bij Ajax nu zoveel minder doen, het is een gevolg van het feit dat andere clubs het tegenwoordig óók heel goed voor elkaar hebben in de opleiding. SC Heerenveen, FC Utrecht, AZ, Sparta, PSV. Clubs met uitstekende jeugdtrainers en uitstekende faciliteiten. De vijver waar Ajax exclusief in kon vissen, is gewoon kleiner geworden.

Een supertalent kneed je bovendien niet, in de visie van De Haan. ,,Als je duizend kinderen bij elkaar zet, weet je nooit of er een Messi tussen zit, zegt hij. ,,Ik ben een bijzonder verhaal aan het lezen over een school in een township aan de West Kaap, niet ver van waar ik woon. Op die school scoorden kinderen significant beter dan op alle andere arme, zwarte scholen. Wat bleek: de hele sfeer, de hele benadering was anders dan elders. De leraren waren buitengewoon gemotiveerd en hoog opgeleid. Mensen waren positief, stimulerend. Dat laat zien dat je kinderen beter kunt maken met een heldere, goede aanpak. Maar dan nog: of Einstein er tussenzit, weet je niet. Die wordt geboren. Je kunt spelers verbeteren, zeker, maar absolute toppers maak je niet. Die zijn er of ze zijn er niet.

Vanuit die gedachte is het aardig om de lijstjes erbij te pakken. Want als je een Einstein (Van Basten, Sneijder) niet eigenhandig kunt creëren, dan zegt het aantal spelers met drie of meer sterren feitelijk méér over de kwaliteit van de opleiding. Wat dat betreft is de spoeling nu niet dunner dan in de jaren tachtig. Het is hooguit jammer dat we nooit zullen weten hoe ver een speler als Rob de Wit (getroffen door een hersenbloeding) had kunnen reiken. Zonder ook maar enigszins een causaal verband te willen suggereren: de jaren tachtig van Ajax stonden in veel opzichten onder regie van Johan Cruijff, overigens de beste Einstein van allemaal. Hij kocht in 1987 als trainer/coach zelf spitsen als Hennie Meijer en Frank Stapleton, omdat de jeugdopleiding geen opvolgers voor Van Basten en John Bosman paraat had.

Het rijkst zijn de jaren negentig, een decennium dat nadrukkelijk het stempel draagt van Louis van Gaal. De Champions League-winst van 1995 hielp daar aan mee, uiteraard, een prestatie die spelers zoals Patrick Kluivert, Edgar Davids en Clarence Seedorf een kickstart gaf in hun carrière. Andersom legde hun buitengewone talent de basis, aangevuld met routine (Rijkaard, Blind) en een paar gerichte aankopen (Litmanen, Overmars, Finidi). Wat opvalt aan de jaren negentig: ook toen al braken er weinig uitzonderlijke vleugelaanvallers door bij Ajax. Peter van Vossen, eveneens een aankoop, was midden jaren negentig de eerste invaller voor Overmars en Finidi.

Veelgehoorde kritiek op de lichting jeugdspelers van de laatste tien jaar is dat Ajax nog vooral verdedigers zou opleiden. Dat klopt ten dele: met Sneijder, Van der Vaart en Eriksen levert de Amsterdamse opleiding weliswaar geen pure aanvallers af, maar wel drie moderne, creatieve spelmakers. Voetballers die, qua stijl, enigszins doen denken aan de types waarmee FC Barcelona nu het verschil maakt. En wat de vleugels betreft: Eljero Elia werd weggestuurd bij Ajax, net als Jeremain Lens. Vraag is of ze ooit zo goed worden als Arjen Robben, maar ze werden wél opgeleid bij Ajax. Door wie precies, is lastiger te bepalen, want de jaren nul kenden in de opleiding tal van gezichten: van Adriaanse tot Olde Riekerink en van Blind tot Zwamborn.

Maar klopt het dat de Ajax-opleiding technisch gezien mindere spelers aflevert? ,,Of spelers technisch minder zijn dan vroeger, die vraag kun je haast niet beantwoorden, vindt Van Marwijk. ,,Want wat versta je precies onder techniek? Er zijn zoveel vormen van techniek. Dat zul je goed moeten definiëren en dan nog kom je daar niet uit, omdat iedereen ook nog eens zijn eigen voorkeuren heeft.

,,Techniek kan zijn dat iemand een fantastische voorzet heeft. Of een centrale verdediger die een bal dood maakt en direct met een strakke pass over veertig meter opent op een spits. Techniek is ook met je rug naar een tegenstander toe acties maken. Maar techniek kan ook zijn kunstjes doen. In deze tijd is dat een populaire definitie van techniek. Zelf ben ik alleen geïnteresseerd in techniek die functioneel is. Als het een combinatie is van voeten en hoofd. En dat lijkt me ook de techniek waar Cruijff het over heeft.

GEVAAR

De huidige hoofdtrainer van Ajax komt rechtstreeks over van de jeugdopleiding op het complex van de Toekomst. Hij, Frank de Boer, concludeert op basis van eigen ervaring dat de opleiding bij Ajax deugt. Wel ziet hij als gevaar dat het in de jeugd soms te strak is. Te voorgekauwd, zei hij onlangs in gesprek met deze krant. ,,Als je met D-tjes traint, hoef je het niet te hebben over driehoekjes en zo. Voetbal is op die leeftijd vooral een ontdekkingstocht. Je merkt zelf wel als je vier keer de fout in gaat, dat je het niet goed doet.

Daarop is de kritiek van Cruijff volgens hem gebaseerd en De Boer refereerde ook aan wat zijn broer Ronald zei, toen die een paar maanden terug rondkeek op de Toekomst. Ronald zag de D1 een wedstrijd spelen, waarin fantastisch werd gecombineerd in driehoekjes. Frank de Boer: ,,Maar Ronald zei na afloop ook: ik heb geen enkele speler in één keer zien wegdraaien van zijn tegenstander. Bij het Ajax van Louis van Gaal was mijn broer vroeger altijd het eerste aanspeelpunt voor de achterhoede in de opbouw. Ronald draaide weg van zijn tegenstander en hup, het voetballen kon beginnen.

Desgevraagd zegt Ronald de Boer nu: ,,Ik wil er niet te veel over zeggen. Het thema ligt heel gevoelig, zoals we allemaal hebben kunnen zien. Maar wat me in algemene zin opvalt is dat je bij Ajax niet meer ziet dat ze een overtalsituatie creëren doordat iemand 1-tegen-1 zijn man uitspeelt. Terwijl dat altijd de snelste manier zal blijven om een mannetje extra te krijgen en te domineren.

,,Bij die wedstrijd van de D-tjes zag het voetbal er leuk uit, maar het kwam niet tot een echte kans of een mooie aanval. Het was veel rondspelen, driehoekjes maken. De vraag is: als de weerstand hoger wordt, kun je die driehoekjes dan ook nog maken? Of ben je dan aangewezen op je eigen vaardigheid om je los te spelen?

Pas onder hoge weerstand, in de eredivisie of daarna, in het buitenland, kun je exact bepalen hoe goed een speler werkelijk is. Niet voor niets wijst Cruijff op de kwaliteit van zelfopgeleide spelers in het eerste elftal, niet op het aantal kampioenschappen van de A1 of B1. Maar ook daarbij stuit je op een ontwikkeling die niet zozeer met opleiden zelf te maken heeft.

,,Het buitenland komt nu zelfs al 15- en 16-jarige spelertjes hier weghalen, en lang niet alleen bij Ajax, zegt Van Marwijk. ,,In mijn ogen laat dat zien dat de opleidingen over de hele linie goed zijn in Nederland. Je zou bijna gaan redeneren: laten we maar iets minder goed opleiden, want anders is straks ieder toptalent al weg voordat hij überhaupt in de eredivisie heeft kunnen debuteren.

,,Dat zie ik ook als het grote probleem van Ajax, dat spelers veel sneller dan vroeger vertrekken. Zoals het in mijn tijd ging, zie je zelfs helemaal nauwelijks meer. Ik ging op mijn 23ste van Go Ahead nog naar AZ. Had ik eerst zeven jaar in het eerste van Go Ahead gespeeld, voordat ik in de top van Nederland terecht kwam.

De veranderde tijden maken vergelijken lastig. Vijftien jaar geleden was Ajax nog in staat een Europa Cup te winnen. Nu kan vrijwel geen enkele goede speler het zich nog permitteren daarop te wachten. Om beter te worden, moet je nu naar het buitenland. Dáár wordt de norm bepaald. Maar dan is de vraag: vertrekken toptalenten sneller omdat Ajax niet goed genoeg is, óf is Ajax tegenwoordig zoveel slechter omdat al die toptalenten zo snel vertrekken?

De Haan onderstreept het dilemma. ,,De vraag waarom Ajax niet meer domineert, nationaal en internationaal, is volgens mij erg gecompliceerd. Want wat als ze ieder toptalent twee jaar langer hadden kunnen houden dan nu het geval is? En áls spelers kwalitatief werkelijk minder zijn dan vroeger, is dat dan slechts een technisch verhaal? Of zit hem dat ook in handelingssnelheid, of in positiespel?

,,In de jaren dat ik Jong Oranje coachte, viel mij juist op dat spelers van Ajax technisch tot de besten behoorden, maar fysiek vaak tekort kwamen. Hun weerstand was beperkt, vond ik. Volgens mij zijn ze dat de laatste jaren gaan verbeteren bij Ajax.

,,Het rapport van Cruijff heb ik gelezen. Ik vond het op zichzelf nou niet hemelbestormend, aldus De Haan. ,,Wat ik aardig vond, was de passage die stelt dat er meer individueel getraind moet worden. Volgens mij is dat namelijk nog niet zo eenvoudig. Je kunt een linksbuiten wel op voorzetten laten trainen, natuurlijk, maar het gaat er uiteindelijk óók om hoe je binnen een ploeg functioneert.

,,Hoe kom je aan de bal, hoe kies je positie ten opzichte van de middenvelder, dat soort zaken. Ik zou, naast individueel werk, juist veel meer in linies trainen. Of met bijvoorbeeld de linkerkant van een elftal.

Ronald de Boer kijkt daar iets anders naar. ,,Teams in de Europese top hebben allemaal één of twee spelers die individueel het verschil kunnen maken. Messi en Ronaldo zijn de ultieme voorbeelden. Maar uit mijn Barcelona-periode herinner ik me ook wedstrijden tegen bijvoorbeeld Sevilla. Verloren we zomaar met 4-0, omdat ook Sevilla twee gasten in het elftal had die jou met één individuele actie de vernieling in speelden.

,,Natuurlijk is positiespel belangrijk in de opleiding. En passing ook. Maar passing dan wel met links en rechts. In mijn ogen kan het in een goede jeugdopleiding niet zo zijn dat spelers maar één been gebruiken. Met allebei je benen kunnen schieten, passen en passeren, dat kun je iedereen op jonge leeftijd aanleren.

In een goede opleiding kan het niet zo zijn dat spelers maar één been gebruiken Ronald de Boer

Ik heb absoluut geen idee waar ik dit moest plaatsen. Ik denk niet dat dit het allerbeste topic is, maar ik doe het toch maar hier. Mijn neefje van 7/8 is keeper bij Quick Boys, hij kan er wel wat van :) En afgelopen Donderdag was hij uitgenodigd op De Toekomst, een soort van keepersdag of iets dergelijks. Ik vind dit wel een leuk initiatief, mijn neefje vond het in ieder geval heel leuk. En had gelijk weer zin om te keepen. Is dit ieder jaar ? Iemand die het weet?

Een juichtoon davert langs het voetbalveld. Mio figlio!!! Urvin Rooi kan zijn geluk niet op als zoon Dylan de B2 van Ajax op voorsprong zet tegen de B1 van het eveneens Amsterdamse AFC. Het zal de enige en dus winnende treffer zijn op deze koude zaterdagmiddag in april. Dylan heeft de bal op de rand van het strafschopgebied onderschept en laat hem nog één keer stuiteren. Zijn effectvolle schot is de AFC-doelman te machtig.Waarna zijn jubelende vader het Italiaans machtig blijkt. Weinig voetbalouders zullen zo betrokken zijn. ls de Amsterdamse Curaçaoënaar Urvin Rooi. Anders dan zijn hartstochtelijke schreeuw doet vermoeden, uit de betrokkenheid zich niet in doorslaand fanatisme. Urvin Rooi is een zorgzame vader die Dylan wil bijstaan in de verwezenlijking van zijn droom. Het liefst blijft hij een beetje op de achtergrond, maar nu maakt Urvin Rooi zich zorgen en wil hij daarmee in de openbaarheid treden. Ajax, en met name het opleidingsinstituut De Toekomst staan op een tweesprong. Onder auspiciën van Johan Cruijff zal de scholing van jonge voetballers op een andere leest worden geschoeid. Vooral Jan Olde Riekerink, hoofd jeugdopleiding, ligt onder vuur. Dat proces van verandering lijkt nu in een soort vacuüm beland. Voor Urvin Rooi is Olde Riekerink de kern van het probleem en dat vinden andere critici ook. Het ontbreekt op De Toekomst aan structuur, de afzonderlijke elftallen zijn eilandjes en de leiding is onbenaderbaar. Weinig ouders of jeugdspelers durven op dit moment in die discussie te treden, bang als ze zijn kansen hun eigen glazen in te gooien.

De Toekomst is een oase van groen, ingeklemd tussen snelwegen. De formidabele entree doet recht aan de status die Ajax jarenlang had met de opleiding van talenten. Het grand café eert het verleden. Foto’s van Johan Cruijff, Marco van Basten, Dennis Bergkamp en al die anderen sieren de muur. Kijk, daar zit Sjaak Swart aan de leestafel. Het is een lauwe maandagmiddag in april. Trainer Edmond Claus laat de B2 zweten in partijvorm. Dylan Nieuwenhuijs is 16 jaar en eerstejaars B-junior. Hij is de zoon van Monique Nieuwenhuijs en Urvin Rooi, twee mensen voor wie voetbal tot 27 januari 1995 een onbekende, nogal huiveringwekkende wereld was.Maar voor Dylan was de wereld, vanaf het moment dat hij kon lopen, een voetbal. Zodra het kon, werd Dylan lid van buurtclub Swift. Zijn talent openbaarde zich al snel en dus gonsde de naam van Ajax meteen rond. Zo gaat dat in Amsterdam. Maar Dylans ouders hadden ooit de Ajax-documentaire Daar hoorden zij engelen zingen gezien. Dat was geen aanbeveling. Daarin vraagt een jeugdtrainer met barse stem aan een aantal voetballertjes waarvoor Ajax staat. Een van hen veronderstelt dat Ajax de beste is. Maar het juiste antwoord luidt: Ajax is nooit tevreden. Dat leek Monique Nieuwenhuijs, en Urvin Rooi geen fijne omgeving voor hun kind. Natuurlijk werd het toch Ajax. Urvin Rooi ging, wanneer hij kon,mee als waakhond. Maar die eerste periode herinnert hij zich vooral als schattig. Ook Dylan zegt dat hij zijn fijnste jaren heeft beleefd in de onderbouw. In de D1 stond hij onder leiding van Frank de Boer die toen net begon als trainer. De Boer, nu de trainer van Ajax 1, was onzeker en vroeg vaak aan de jongens wat ze van hem vonden. Dat was ook schattig.

Quincy Promes tekende begin dit jaar zijn eerste contract als voetballer. Hij deed dat bij FC Twente waar hij sinds 2009 speelt.Ook is Promes, sinds begin dit jaar, opgenomen in de nationale selectie van spelers onder de 19 jaar. Zoals zoveel anderen sloeg Quincy Promes het pad naar het profvoetbal in bij Ajax.Hij zou niet de eerste zijn, die bij een andere club deze drempel overschrijdt. Tot en met de B-junioren was Promes naar eigen zeggen nooit een twijfelgeval in die zes jaar op De Toekomst. En toen, als bij donderslag, kreeg hij van Jan Olde Riekerink te horen dat het afgelopen was. In allerijl vond Quincy Promes een plekje bij Haarlem. Nadat die club een jaar later failliet ging, had hij de profclubs voor het uitkiezen. Achteraf gezien was Quincy Promes misschien wel een jongen die deze tegenslag nodig had om verder te komen. Misschien nam hij het destijds een beetje te gemakkelijk op. Maar het blijft gek dat bij Ajax nooit is gesproken over wat er niet deugde aan hemen dat hij vervolgens zonder pardon buiten de deur is gezet. Dylan Nieuwenhuijs had zich voorgenomen de beste voetballer van de wereld te worden. Tot aan de Junioren lag hij keurig op koers. Sindsdien zijn vader en zoon minder tevreden over Ajax. Is dit wel de plek om de beste van de wereld te worden? Licht als hij is, en klein van stuk bovendien, kreeg Dylan het fysiek steeds zwaarder. Daar kwamen blessures van en die kregen onvoldoende tijd om te genezen. Trainingen werden te snel weer opgevoerd, afspraken over zijn inzetbaarheid werde niet nagekomen. De coaches hielden hem langer in het veld dan de medische staf had bepaald. Inmiddels was Jan Olde Riekerink hoofd jeugdopleiding. Over diens voorgangers Danny Blind en John van den Bromhadden Dylans ouders nooit te klagen. Met Olde Riekerink werd het contact een stuk stroever. In de C1 twijfelde Dylan Nieuwenhuijs voor het eerst of hijwel bij Ajax zou blijven. Zijn al wat oudere ploeggenoten kwamen in de puberteit. Er werd onderling gevochten en de coach kon de problemen niet het hoofd bieden. Zijn spel leed er onder. Dylan is naar Jan Olde Riekerink gegaan en heeft gevraagd om individuele training. Olde Riekerink zou hebben geantwoord dat je een extra training moet verdienen. Dylan Nieuwenhuijs herinnert zich dat tot op de dag van vandaag als een waardeloos antwoord. Wat moest hij daar nou mee? Dylan heeft het toen zelf maar geregeld. Looptrainer Ruben Jongkind leerde hem beter hardlopen. Jongkind is de voornaamste auteur van het Cruijff-rapport dat de Ajax-opleiding moet omturnen. Daarin staat dat er een betere samenhang moet komen in de scholing van voetballers en dat die scholing meer moet worden toegespitst op het individu. Nu is elk seizoen anders en legt iedere trainer zijn eigen accenten. Zelf zou Dylan bijvoorbeeld veel meer op zijn baltechniek willen trainen. Een voetballer als hij, in Ajax-termen een nummer 10, is daarbij immers het meest gebaat. Vroeger kon je daarvoor op De Toekomst terecht bij Simon Tahamata, maar die is twee jaar geleden vertrokken en nooit opgevolgd. Nu regelen zijn ouders de techniektraining op eigen kosten. Elke woensdagmorgen komt een freelance trainer, naar Amsterdam om Dylan op het veld van Swift bij te spijkeren.

Vanwege het werk van zijn moeder belandde de Engelse linkervleugelverdediger Jamie Lawrence drie jaar geleden in Amsterdam. Na één seizoen Haarlem was de 19-jarige Lawrence, die speelde bij Arsenal en Queens Park Rangers, goed genoeg voor Ajax. Twee jaar speelde Jamie in de A2, voor zover hij aan spelen toekwam. Zijn vader Steve Lawrence heeft er gemengde gevoelens aan overgehouden. De manier van trainen is, zeker in vergelijking met de Engelse aanpak, goed bevallen. Voor de rest is hij slecht te spreken over Ajax. Opnieuw gaat het over Jan Olde Riekerink en slechte communicatie. Vooral het tweede seizoen werd een opeenstapeling van tegenvallers. Fnuikend was een hardnekkige spierblessure in het dijbeen. Jamie Lawrence speelde deze jaargang vijf wedstrijden, waarvan slechts één negentig minuten lang. Vader en zoon zijn ervan overtuigd dat het chronische karakter van de blessure voor een belangrijk deel de schuld was van Ajax. In het groepsproces was geen ruimte voor een individueel probleemgeval. Herhaalde verzoeken om een gesprek daarover bleven onbeantwoord. Een bericht op de website leerde dat Jamie Lawrence zijn heil ergens anders moet zoeken.


De B2 van Ajax speelt zijn laatste competitiewedstrijd tegen de gecombineerde B1 van Vitesse en AGOVV. De Ajacieden willen de schande van het uitduel in Arnhem wegpoetsen. Toen werd het 8-1 voor de ploeg die met afstand kampioen is geworden. Het is volop zomer, deze zaterdagmiddag op De Toekomst. Buiten de lijnen van het hoofdveld gaan de gesprekken vooral over de aanstaande bekerfinale tussen Ajax en Twente. Daarbinnen komen de Ajacieden door klungelig verdedigen op een 2-0 achterstand. Maar ze vechten zich terug en de wedstrijd eindigt in de spectaculaire stand van 4-4. Dylan Nieuwenhuijs scoort één keer in de wedstrijd tegen Vitesse. Hij is een opvallende speler. Dezelfde lichtvoetige tred waarmee Dennis Bergkamp zich vroeger onderscheidde. Dylan snapt het spelletje, zegt zijn elftalleider Ruud Haarms. Na afloop vervoegt hij zich sjokkend bij zijn vader die ergens achteraf staat te wachten. De voetbaltas bungelt over zijn rechterschouder. Het is een zware wedstrijd geweest, vooral door het warme weer, en een nogal onbevredigend seizoen. Eerder die week heeft Dylan Nieuwenhuijs te horen gekregen dat Ajax hem over een paarmaanden graag terug ziet in de B1. Zijn ouders hebben in een mail laten weten dat Dylan vereerd is. Ajax blijft immers Ajax.Maar als Jan Olde Riekerink aanblijft, zal hij voor de eer bedanken.

‘Trainers zijn het eerste aanspreekpunt voor de ouders’

Het woord ‘unfair’ valt donderdagmiddag vermoedelijk het vaakst op sportpark De
Toekomst, waar Jan Olde Riekerink zich verdedigt tegen de beschuldiging dat hij
communicatief niet sterk zou zijn. ‘Slecht bereikbaar dat kun je wel zeggen. Maar dat is iets heel anders.’ Het hoofd jeugdopleiding wendt zich tot Edmond Claus, trainer van de B2: ‘Vind je mij slecht in de communicatie?’ Claus vindt van niet. Olde Riekerink: ‘En als er serieus iets aan de hand is, ben ik voor iedereen bereikbaar.’ Echt, hij zou zich best wat vaker aan de zijlijn willen vertonen. ‘Want mijn vak is toch in eerste instantie om de trainers beter te maken.’ Maar
het beroep van hoofd jeugdopleidingen Ajax vereist zoveel dat hij op dit moment daaraan niet toe komt. En dan nog: ‘Als ik iets wil bespreken op de school van mijn dochters, dan doe ik dat met de leerkrachten. Ik heb de directrice misschien één keer gesproken dit schooljaar. Om dezelfde reden ben ik niet het eerste aanspreekpunt van ouders. Dat zijn de trainers.’ Olde Riekerink wil niet op individuele gevallen ingaan, maar wel vastgesteld hebben dat hij met Dylan Nieuwenhuijs een bevredigend gesprek heeft gehad over individuele training. Claus bevestigt dat. Olde Riekerink: ‘Dat hele idee van individuele training is bij mijn aantreden in gang gezet.’ Beide trainers gaan ervan uit volgend seizoen dezelfde rol bij Ajax te spelen, ook al zou in het rapport-Cruijff geen plaats voor hen zijn. Zo afwijkend zijn hun opvattingen ook niet, zeggen ze. Alleen het systeem van afzonderlijke elftallen blijft bestaan. Olde Riekerink: ‘Het is belangrijk dat spelers in teamverband opereren en zich daarvoor verantwoordelijk voelen. Daarbinnen is nu genoeg ruimte voor individuele ontplooiing.’

Ajax heeft trainersstaf voor de jeugdopleiding rond

20/07/2011 11:53

Dean Gorré (foto) wordt bij Ajax trainer van de A2-junioren. De oud-speler van onder meer Ajax, Feyenoord en FC Groningen werkte de laatste jaren als assistent-coach bij Southampton en Stoke City en als hoofdtrainer bij RBC Roosendaal.

Gorré volgt bij Ajax Dirk de Groot op, die de A2-junioren vorig seizoen tijdelijk onder zijn hoede nam nadat Gery Vink was doorgeschoven naar het beloftenteam. Vink wordt dit seizoen bij Jong Ajax geassisteerd door John Bosman. De A1-junioren staan onder leiding van Fred Grim en (parttime) Ronald de Boer.

Orlando Trustfull promoveert van de C2-junioren naar het B1-elftal. Bij de B2-junioren gaat Yannis Anastasiou, vorig seizoen assistent bij Jong Ajax, aan de slag. Michel Kreek blijft trainer van de C1-junioren en gaat dat combineren met een coördinerende functie. Bij de C2 komt een nieuw gezicht voor de groep: Frank Peereboom, voormalig hoofd jeugdopleiding bij FC Volendam.

Casimir Westerveld coacht net als vorig seizoen de D1-junioren, voor de D2-selectie is Dave Vos van de KNVB aangetrokken. De 3 E-juniorenteams blijven onder de hoede van Peter van der Hengst, Alex Geernaert en Joost van Dam, Dennis de Haan blijft de F1-junioren coachen.

Door de nieuwe indeling van Dennis Bergkamp en Wim Jonk heeft Robin Pronk (tot deze zomer B1-trainer) geen elftal meer. Hij gaat mogelijk aan de slag bij Almere City FC, waar Ajax een samenwerkingsverband mee heeft. Voormalig D2-trainer Heini Otto en Edmond Claus (B2) gaan een coördinerende rol binnen de opleiding vervullen.

Door de nieuwe indeling van Dennis Bergkamp en Wim Jonk heeft Robin Pronk (tot deze zomer B1-trainer) geen elftal meer. Hij gaat mogelijk aan de slag bij Almere City FC, waar Ajax een samenwerkingsverband mee heeft. Voormalig D2-trainer Heini Otto en Edmond Claus (B2) gaan een coördinerende rol binnen de opleiding vervullen.